Jennifer c. Protas

IJsbrand van Veelen over het werk van Jennifer Protas tijdens de opening van haar tentoonstelling bij deSchoneKunsten|Haarlem, 15 januari 2006

Hoe ontstaat een kunstwerk? Daar zijn allerlei redenen voor. Het kan uit frustratie zijn, uit nieuwsgierigheid, uit behoefte, uit onderzoek, maar er is altijd een gevoel van noodzaak.
In het geval van Jennifer Protas, die hier vandaag haar tentoonstelling Another American Invasion opent, zit er aan dat aspect van noodzaak een heel donker randje.

Zo’n anderhalf jaar geleden begon Jennifer te experimenteren met diaprojecties op papier.
Papier aan de muur, een of meer projecties erop, soms twee dia’s tegelijk in een diaraam.
Met potlood en pastel stukjes overtrekken, dan de diaprojector uit en getekende elementen toevoegen.
Daarna projecteerde ze de dia’s weer op de tekening.
Van dat geheel nam ze een foto, die nog werd bewerkt en uiteindelijk geprint.
Als u het niet meer kan volgen: maakt niks uit, want zoals U hier kunt zien heeft het prachtige resultaten opgeleverd.
Buiten bevindt zich binnen en andersom, horizons verschuiven, beeldlagen overlappen elkaar en perspectieven buitelen voortdurend over elkaar heen.
Het fotografische lijkt getekend en wat getekend is, lijkt gefotografeerd.
Het gewone wordt bijzonder en het buitenissige gewoon.
Ik vind het prachtige, eigentijdse beelden die passen bij onze hectische samenleving waarin het beeld steeds meer domineert.
Een maatschappij waarin visuele informatie je van alle kanten belaagt.
Jennifer’s manier van werken sluit aan bij haar eerdere werk, waarin recycling van materialen en beelden centraal stond. Maar dat is eigenlijk niet zo relevant.
Want een paar maanden, nadat ze met de projecties op papier was begonnen, brandde haar atelier tot op de grond toe af.
Twintig jaar werk weg, alle documentatie, gereedschappen, foto’s.
Alles.
Het enige wat ze nog bezat waren twee diaprojectoren die ze toevallig mee naar huis had genomen.
Dat was het enige materiaal waar ze verder mee kon werken. Het was noodzakelijk om met de projectiewerken verder te gaan, want ze had niks anders.
Dat iemand de kracht kan opbrengen om na zo’n rampzalige gebeurtenis de draad weer op te pakken, is buitengewoon bewonderenswaardig.
Maar het heeft zoals gezegd, ook nog eens prachtige beelden opgeleverd.
En wat ik nou zo sterk aan Jennifer’s dwarse manier van werken vind, is dat ze niet bij de prints –die daar hangen- is gestopt.
Ze dacht nog eens door en realiseerde zich dat het hele proces zelf interessant is als installatie.
Niet als kijkje in de keuken, maar als een zelfstandig werk.
En dat ziet u daar. Lekker ouderwets ratelende diaprojectoren op fragiele tafeltjes en niks geen hippe beamers of videoprojecties waar je tegenwoordig zo mee wordt doodgegooid in de kunst.